در دل طبیعت بکر و سرسبز مغان روستای آلیله یا آلایله با چشم‌اندازی منحصربه‌فرد که از زیبایی، روح انسان را صیقل می‌دهد، جای گرفته که مناظر بکر و زیبایی‌های خدادادی آن چشمان هر بیننده‌ای را نوازش می‌کند.
علاوه بر مناظر بکر و طبیعی این روستا و آثار تاریخی موجود در آن‌که در نوع خود کم‌نظیر است، شهرت میهمان‌نوازی مردمان این خطه نیز زبانزد بوده که هر یک از گردشگران ورودی به روستا را خواه آشنا و خواه غریبه همچون جمع و میهمان خود دانسته و معنای واقعی به میهمان‌نوازی می‌بخشند.
در کنار میهمان‌نوازی و همت و اراده‌ای قوی که از خصوصیات بارز مردمان روستانشین است، اتحاد، انسجام و همبستگی مردم این روستا نیز مثال‌زدنی است که همواره در حل‌وفصل مسائل روستا در کنار هم بوده و این همبستگی وزندگی توأم با اتحاد و یک‌رنگی خود عاملی برای ورود گردشگران به این منطقه به شمار می‌رود.
بافت پله کانی روستای آلیله خود مهر تائیدی بر انسجام اهالی این روستاست و از جاذبه‌های مهم گردشگری به شمار می‌رود چراکه این بافت همواره برای گردشگران جاذب بوده و پای آن‌ها را به چنین روستاهایی باز می‌کند.
به‌واسطه دشت‌ها و تپه‌های مملو از گیاهان دارویی این روستا، عده‌ای از گردشگران نیز روستای آلیله را برای جمع‌آوری این گیاهان انتخاب می‌کنند تا از این مواهب خدادادی برای درمان امراض مختلف استفاده کنند.
مراتع موجود در ارتفاعات روستای آلیله گنجینه انواع گیاهان دارویی است، بویمه‌درن، سومورخان گولو (گل‌گاوزبان)، بابانی (بابونه)، ایستی‌اوت، ساققیز چوپو (کاسنی)، آیبه، کهلیک‌اوتو، جینجیلیق، همه‌کوجو، جیگیرتیکان، نانه (نعناع)، قویون‌قولاغی، گیلدیک، بویورتیکان (تمشک)، بالدیرغان، احمدچای و یارپوز (پونه) نمونه‌هایی از گیاهاین دارویی روستای آلیله است.
از دیگر جاذبه‌های طبیعی گردشگری در این روستا علاوه بر طبیعت سرسبز و دست‌نخورده آن، می‌توان به آبشار جهنم شوله‌سی، دئییرمان دره‌سی، منطقه نیمه جنگلی قجل، آبشار آلمالی شوله‌سی، آبشار میشئیله و چشمه آب‌معدنی سویوخ بولاغ اشاره کرد.
دییرمان دره‌سی ازجمله مهم‌ترین جاذبه‌های این روستا به شمار می‌رود که در غرب روستای آلیله واقع‌شده و به خاطر پوشش گیاهی خاص و نیز داشتن چند آبشار کوچک و بزرگ، یکی از نقاط مهم و دیدنی منطقه است، از آبشارهای مهم و دیدنی این دره و روستای آلیله می‌توان باختی باغی شوله‌سی، آشاغا دییرمان شوله‌سی، یوخاری دییرمان شوله‌سی، آلمالو و میشئیله را نام برد.
وجود غارهای متعدد لونج، سارای و ممدحسن کوهولو و قاراقوش اوتوران که در طول تاریخ مورد سکونت انسان‌ها بوده، تپه‌های دوران اشکانی و استل‌های سنگی دوره ایلخانی‌تیموری با کتیبه و نقوش هندسی زیبا، میزی سنگری، سراسلان سنگری و توپ آتیلان ازجمله آثار باستانی آلایله است.
وجود آثار تاریخی از جاذبه‌های گردشگری این روستا بوده که ظرفیتی مهم برای جذب گردشگران تاریخی به منطقه به شمار می‌رود.
از روستای آلیله دو اثر به ثبت ملی رسیده که یکی گورستان تاریخی آلیله است که مربوط به دوره ایلخانی و تیموری است که سنگ‌نوشته‌های تاریخی این دوران در گورستان آلیله موجود است.
دیگر اثر ثبت ملی شده روستای آلیله اثر ناملموس آللاه‌لاما است که مردم این خطه هرساله برای شکر گذاری آن را به شکلی گسترده و باشکوه با حضور انبوه گردشگران برگزار می‌کنند.
مرزی بودن روستا از دیگر ویژگی‌های شاخص روستای آلیله است که می‌تواند زمینه برای جذب گردشگران خارجی را فراهم آورد به‌طوری‌که حضور میهمانان روسی در مراسم آللاه‌لاما سال گذشته مؤید این مطلب است.
باوجود تغییر سبک زندگی به‌واسطه ورود برخی تکنولوژی‌ها در اغلب مناطق وزندگی ماشینی امروزه، اما مردم این خطه همچنان به بسیاری از آداب و سنن پایبند بوده و با برگزاری جشن‌های مختلف از قبیل آللاه‌لاما به دنبال ماندگاری این آداب‌ورسوم هستند.
آللاه‌لاما ازجمله جشن‌ها و مراسمات مهم روستاهای کوهستانی شهرستان گرمی مغان است که ازجمله مهم‌ترین مراحل زراعت مرحله برداشت محصول به شمار می‌رود.
برداشت محصول به‌خصوص گندم و جو در روستاهای کوهستانی شهرستان گرمی مغان همراه با مراسم خاصی است که به آللاه‌لاما معروف است، در این مراسم به‌محض اتمام کار برداشت محصول، «بیچین‌چی» یا شخصی که کار برداشت را انجام می‌دهد در جلو و چند نفر دیگر ازجمله صاحب زمین و افرادی که در دروی گندم، بیچین‌چی را یاری کرده‌اند مانند فرزندان، همسایگان و اقوام در پشت سر او می‌ایستند.
« بیچین‌چی» با صدای بلند و بانام خدا سلامتی تمام افراد جامعه و سلامتی صاحب زمین را از خدا خواستار شده و به دشمنان حضرت علی (ع) لعنت می‌فرستد و بقیه افراد پشت سر او با گفتن «یا علی» او را همراهی می‌کنند، دعاها با صدای بلند و به‌صورت کشیده خوانده می‌شود به‌طوری‌که در داخل روستا شنیده‌شده و اهالی می‌گویند «فلانی آللاه‌لادی.»
در ابتدا آللاه لاما بیچین‌چی می‌گوید «حاققین‌حاقلیقینه، ائلین بیرلیگینه، اکین ییه‌سینین ساغلیغینه، «آللاه»«محمد»
افراد پشت سر (بیچین‌چی) یک‌صدا و بلند می‌گویند: «یا علی» بیچین‌چی ادامه می‌دهد: «دوشمانوا لعنت» بقیه می‌گویند: «یا علی» و بدین ترتیب کار برداشت گندم تمام می‌شود.
برای نهار یا شام غذایی برای «بیچین‌چی‌ها» و سایر میهمانان احتمالی آماده می‌شود که به غذای «آللاه‌لاما» معروف است و اصطلاحاً می‌گویند «آللاه‌لاما یئمه‌یی» که درگذشته عموماً شوربا (آبگوشت با جوجه محلی) بوده است.
این رسم هنوز هم در روستاهای نواحی کوهستانی گرمی مغان که کار برداشت محصول با دست انجام می‌شود رایج است.
از رسم‌های مهم اجتماعی منطقه که در برقراری عدالت اجتماعی حائز اهمیت است رسم «باشداغچی» است. در این رسم هنگام برداشت محصولات کشاورزی به‌ویژه گندم و جو، افرادی که زمین قابل‌کشت ندارند پشت سر «بیچین‌چی» اقدام به برداشت خوشه‌های برجای‌مانده در زمین می‌نمایند و در پایان برداشت هم‌مقداری از محصول را به‌عنوان هدیه از صاحب زمین دریافت می‌کنند، با این روش باشداغچی‌ها می‌توانند مقدار قابل‌توجهی از نیازهای غذایی خود را تأمین کنند.
روستای آلیله که در 13 کیلومتری جنوب شرقی شهر گرمی مغان و در پنج کیلومتری شرق روستای اینی (مرکز دهستان) در بخش مرکزی و مابین روستاهای تازه کند، بییره و اینی و در ارتفاع یک هزار و 237 متری از سطح دریاهای آزاد واقع‌شده است، پذیرای گردشگران از نقاط مختلف کشور است.
ارتفاعات سالاوان‌داغی در قسمت جنوبی این روستا مرز ایران و جمهوری آذربایجان را تشکیل می‌دهد که در محل به آلیله‌داغی معروف بوده و سرچشمه شعبه آلیله‌چایی رود اوجارلو هستند. روستای آلیله دارای مراتع ییلاقی درجه‌یک بوده و در بخش‌هایی با جنگل‌های پراکنده پوشانده شده است که ظرفیت مهم گردشگری به شمار می‌رود.
با توجه به ظرفیت‌هایی که در این روستای تاریخی و گردشگری وجود دارد، معرفی این قابلیت‌ها در راستای رونق گردشگری هر چه بیشتر در منطقه باید موردتوجه قرار گیرد.
انتهای پیام/
